Multi-Agent systems are an approach for designing and implementing complex social organizations in the software domain. In multi-agent systems; actors that interact with the system are modeled as software entities called "agents". These software agents can show autonomous and intelligent behaviour. Also when a supporting runtime environment (or platform) is available, agents show mobility and can move between interconnected platforms that form the system. With these properties agents try to satisfy the expectations of their respective owner actors by using their knowledge and belief bases (derived from the actors). An implementation of a multi-agent system can both be used for simulation purposes (by initialising agents based on reference test data) and as an actual information system by attaching agents to real world actors. This work aims at analysing a university as a complex social system and creating a corresponding multi-agent model. In the designed model academic and administrative units and students are represented by intelligent and mobile agents that can be implemented using JADE multi-agent system development framework. To provide a satisfactory mobile environment faculties and administrative units are de ned to have their own (separate) agent platforms.

Çoklu ajanlı sistemler (Multi-Agent Systems) karmaşık sosyal organizasyonların bilgisayar ortamında modellenmesine ve uygulanmasına yönelik kolaylıklar sağlayan bir yazılm geliştirme yaklaşımıdı r. Çoklu ajanlı sistemlerde gerçek sistemde etkin olan aktörlerin yazılımmsal karşılıkları "ajan" olarak adlandırılan yazılımlar ile sağlanır. Bu yazılımsal ajanlar otonom ve (dereceli olarak) zeki davranışlar gösterebilirler. Buna ek olarak desteklenen ortamlarda ajanlar hareketlilik (mobility) özelliği ile birbirine bağlı platformlar arasında dolaşabilirler. Bu özellikleri ile temsil ettikleri aktörlerin amaçlarına uygun şekilde karşılanması gereken fayda beklentilerini ilgili aktörlerin bilgi birikimleri ve inançlar doğrultusunda gerçekleştirmeye calışırlar. Çoklu ajanIı modeli hazırlanmış bir sistemin uygulaması hem (test bilgi birikimleri yüklenmiş ajanlar ile) sisteme yönelik simulasyon amaçlar için kullanılabilir, hem de reel bilgiler ile yüklenerek ve/veya ajanlar gerçek kullanıcıların erişimine açılarak aktif bir bilgi sistemi olarak kullanılabilirler. Bu calışma ile karmaşık sosyal bir sistem olarak bir universitenin incelenmesi ve coklu ajanlı modelinin oluşturulması amaçlanmışttır. Oluşsturulan modelde universite içinde varolan akademik ve idari birimler ve ögrenciler JADE çoklu ajan geliştirme ortamında uygulanacak zeki ve mobil ajanlar ile temsil edilmektedirler. Mobilite için gerekli ortam yaratmak adına üniversite i çinde bulunan fakülte ve idari birimler ayrı ajan platformlar olarak tanımlanmışlardır.